موارد مصرف سیپروفلوکساسین
سپروفلوکساسین در درمان عفونت های ناشی از باکتری های گرم منفی ( شامل سالمونلا، شیگلا ، کمپیلوباکتر، نیستریا و پسودوموناس ) مصرف می شود . این دارو دارای اثرات متوسط بر علیه باکتری های گرم مثبت ( شامل استرپتوکوکوس پنومونیه )، عفونت مجاری ادراری، عفونت مجاری ادراری ، عفونت های دستگاه گوارش ( از جمله تب تیفوئید ) سوزاک و سپتی سمی ناشی از میکروارگانیسم های حساس می باشد.
مکانیسم اثر سیپروفلوکساسین
سپروفلوکساسین از مشتقات فلوروکینولون ها، یک ترکیب باکتریسید است که از طریق مهار آنزیم DNA ژیراز، دوباره سازی ، ترجمه و ترمیم DNA باکتری را مهار می کند.
فارماکوکینتیک سیپروفلوکساسین
این دارو از راه خوراکی به خوبی جذب میشود، اما جذب آن در حضور غذا به تاخیر می افتد. اوج غلظت سرمی دارو 1-2 ساعت پس از جذب خوراکی به دست می آید. نیمه عمر پلاسمایی دارو 5/4- 5/3 ساعت است . پس از جذب به طور گسترده در اغلب بافت ها و مایعات بدن منتشر می شود. دفع این دارو عمدتاً کلیوی است.
منع مصرف سیپروفلوکساسین
مصرف این دارو در کودکان و نوجوانان به دلیل خطر بروز آرتروپاتی توصیه نمی شود.
عوارض جانبی سیپروفلوکساسین
"عوارض شایع (%10<):
عصبی، عضلانی و اسکلتی: علایم عضلانی و استخوانی
عوارض نسبتا شایع (%10-1):
پوستی: راش پوستی
گوارشی: اسهال، استفراغ، درد شکمی، سوء هاضمه، تهوع
ادراری تناسلی: کاندیدیاز ولوواژینال
کبدی: اختلال عملکرد کبدی، افزایش سطح سرمی آسپارتات آمینوترانسفراز، افزایش سطح سرمی آلانین آمینوترانسفراز
موضعی: واکنش محل تزریق
سیستم عصبی: علایم عصبی، سرگیجه، سردرد، بی قراری، بی خوابی، عصبانیت، خواب آلودگی
تنفسی: آسم
متفرقه: تب
تداخلات دارویی سیپروفلوکساسین
مشخصات کلی تداخلات:
- سوبسترای OAT3
- مهارکننده CYP1A2 (قوی)
- مهارکننده CYP3A4 (متوسط)
- تحت تاثیر تاخیر در تخلیه ی معده
- تغییر فلور GI
- اتصال به رزین یا پلیمر تبادل کاتیونی
- اتصال به کاتیون‌های چند ظرفیتی
- تشدید هایپرگلیسمی
- تشدید هیپوگلیسمی
- اختلال در پاسخ ایمنی در برابر عوامل باکتریایی
- کاهشآستانه تشنج
- تشدید حساسیت به نور
- افزایش فاصله QT (بسته به شرایط)
- ترکیبات حساس به pH ادرار
تداخلات رده X (پرهیز):
آگوملاتین، آمینولوولینیک اسید (سیستمیک)، ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، واکسن وبا، لومیتاپید، مپتازینول، نادیفلوکساسین، پیموزاید، استرانسیوم رانلات، تیزانیدین
کاهش اثرات داروها توسط سیپروفلوکساسین (سیستمیک):
داروهای کاهنده قند خون، ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، واکسن ب.ث.ژ (ایمنی‌زا)، واکسن وبا، دیدانوزین، فوس فنی‌توئین، لاکتوباسیلوس و استریول، مایکوفنولات، فنی‌توئین، سدیم پیکوسولفات، فرآورده‌های تیروئید، واکسن حصبه
کاهش اثرات سیپروفلوکساسین (سیستمیک) توسط داروها:
آنتی‌اسیدها، نمک‌های کلسیم، دیدانوزین، فرآورده‌های آهن، لانتانیم، نمک‌های منیزیم، مپتازینول، مولتی ویتامین/ مینرال (حاوی ویتامین‌های آ، دی، ای، کا، فولات و آهن)، مولتی ویتامین/ مینرال (حاوی ویتامین‌های آ، ای و بدون آهن)، پاتیرومر، کیناپریل، سولامر، استرانسیوم رانلات، سوکرالفیت، نمک‌های زینک
افزایش اثرات داروها توسط سیپروفلوکساسین (سیستمیک):
داروهای کاهنده قند خون، آگوملاتین، آلوسترون، آمینولوولینیک اسید (موضعی و سیستمیک)، آسناپین، بنداموستین، برومازپام، کافئین و فرآورده‌های حاوی کافئین، کاربامازپین، کلومیپرامین، کلوزاپین، دلامانید، دوفتیلید، دولوکستین، ارلوتینیب، فلیبانسرین، هالوپریدول، هروئین، لمبورکسانت، لومیتاپید، لوماتپرون، ملاتونین، متوترکسات، نیمودیپین، الانزاپین، پنتوکسی فیلین، پیموزاید، پیرفنیدون، پومالیدومید، پورفیمر، پروپرانولول، داروهای طولانی کننده QT (با بالاترین خطر)، راملتئون، راموسترون، راساژیلین، روفلومیلاست، روپینیرول، روپیواکائین، سیلدنافیل، تاسیملتئون، مشتقات تئوفیلین، تیزانیدین، تریازولام، آبروگپنت، وارنیکلین، ورتپورفین، آنتاگونیست های ویتامین کا، زولپیدم
افزایش اثرات سیپروفلوکساسین (سیستمیک) توسط داروها:
آمفتامین‌ها، آتالورن، کورتیکواستروئید ها (سیستمیک)، فوس فنی‌توئین، متیل فنیدات، نادیفلوکساسین، نیتیزینون، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، پرتومانید، پروبنسید، اسپیرونولاکتون، تری‌فلونوماید، تولواپتان
تداخل با غذا:
مصرف غذا سرعت جذب را کاهش می‌دهد اما بر میزان جذب اثر ندارد.
سیپروفلوکساسین سطوح سرمی کافئین را، در صورت مصرف هم‌زمان، افزایش می‌دهد و به ندرت کریستالوری ممکن است رخ دهد.
تغذیه انترال با مهار جذب سیپروفلوکساسین به میزان بیش از 30%، منجر به کاهش غلظت پلاسمایی آن می شود.
راهکار: جهت به حداقل رساندن ناراحتی گوارشی می‌توان دارو را همراه با غذا تجویز کرد.
سیپروفلوکساسین باید حداقل 2 ساعت قبل یا 6 ساعت بعد از مصرف فرآورده‌های لبنی یا آبمیوه‌های غنی شده با کلسیم یا وعده‌های غذایی حاوی میزان کلسیم بیش از 800 میلی‌گرم مصرف گردد.
در صورت بروز تحریک بیش از حد قلب یا CNS، مصرف کافئین محدود شود.
در حین درمان مایعات به اندازه کافی مصرف شود.
در صورت تغذیه انترال تجویز سیپروفلوکساسین نباید صورت گیرد.
1 الی 2 ساعت قبل و بعد از مصرف سیپروفلوکساسین، از تغذیه انترال خودداری شود.
تجویز بینی – معدی در مقایسه با تجویز بینی – روده‌ای، به میزان بیشتری موجب کاهش فراهمی زیستی سیپروفلوکساسین میشود.
هشدار ها سیپروفلوکساسین
1- مصرف این دارو در موارد زیر باید با احتیاط فراوان صورت گیرد: بیماران مبتلا به کمبود G6PD، صرع یا دارای سابقه صرع، عیب کار کبد یا کلیه.
2- مشتقات کینولون ها ممکن است موجب بروز تشنج در بیماران دارای سابقه تشنج یا سایر بیماران شوند.
توصیه های دارویی سیپروفلوکساسین
1- این دارو باید با مقدار کافی آب مصرف شود و در طول درمان نیز بیمار باید به اندازه کافی مایعات بنوشد . همچنین از قلیایی کردن بیش از حد ادرار باید پرهیز کرد، چرا که خطر بروز پیدایش کریستال در ادرار با این دارو وجود دارد.
2- در طول مدت مصرف این دارو در انجام کارهایی که به مهارت نیاز دارند ( به ویژه رانندگی )، باید احتیاط کرد.
3- این دارو را باید با معده خالی مصرف کرد.
4- در صورت بروز هر گونه واکنش روانی، نوروژیک یا حساسیت مفرط با مصرف اولین مقدار مصرف دارو، مصرف آنرا باید قطع کرد.
5- در طول مصرف این دارو بیمار باید از قرار گرفتن بیش از حد در معرض آفتاب خودداری کند. در صورت بروز واکنش های حساسیت به نور، مصرف این دارو باید قطع شود.
مطالب پر بازدید:
مرکز مشاوره دکتر هاشمی اسلامشهر
