بیماریهای روانی در کودکان و جوانان
کـودکان و نوجوانـان مـدام در حال تغییر هسـتند. آنها سـریع رشـد میکنند و قبـل از اینکه شـما متوجـه شـوید کودک پـر انرژی و همیشـه خندان شـما بـه نوجوانی تبدیل میشـود که تـا ظهـر میخوابد. در زمان رشـد، طبیعی اسـت کـه ما تغییر کنیـم زیرا ما چیزهـای جدیدییـاد میگیریـم و بـدن مـا بـا تغییر به شـکل بدن بزرگسـالی مـا در میآیـد. ولی در میـان این همـه تغییراتـی کـه روی میدهـد، از کجـا بدانیم که کـدام تغییـرات طبیعی و نرمال هسـتندو کـدام نیسـتند؟ در کـدام نقطـه مـا بایـد نگران شـویم که کـج خلقیهـا و یا تغییـرات حالتکـودک مـا چیـزی بیش از دردهای ناشـی از رشـد و بزرگ شـدن اسـت. تشـخیص این امر میتوانـد دشـوار باشـد. حقیقت این اسـت که برای بسـیاری از کـودکان این تغییـرات ناگهانیصرفـا بخشـی از فرایند بزرگ شـدن نیسـت بلکه نشـانه های یـک بیماری روانی اسـت.
مشکل چیست؟
نکته تعجب آور این است که بیماریهای روانی در کودکان و جوانان امری عادیاست. در کانادا حدود ۲/۱ میلیون کودک و نوجوان به بیماری روانی دچار هستند.بسیاری از بیماریهای روانی یعنی حدود ۵۰ تا ۷۰ درصد آنها قبل از سن هجدهسالگی خود را نشان میدهند و لذا میتوانند تاثیر زیادی روی فرایند رشد کودکداشته باشند. بیماریهای روانی روی عملکرد کودکان در مدارس و نیز تواناییآنها در برقراری رابطه با سایرکودکان و بزرگسالان تاثیر میگذارد. اگر بیماریهایروانی سریع درمان نشوند میتوانند به حدی در فرایند رشد مخرب باشند که تاآخر عمر زندگی آنها را تحت تاثیر قرار دهد. در زیر به برخی از بیماریهای روانیشایع در میان کودکان و نوجوانان اشاره میکنیم:
اختلال اضطرابـی شـایعترین بیمـاری روانـی اسـت کـه در میـان کـودکان ونوجوانهـا دیـده میشـود. حـدود ۶ درصـد از کـودکان در دورهای از زندگـی خـودایـن اختلال را تجربـه میکننـد. ایـن بیمـاری میتوانـد کـودکان را به انـدازه ای ازچیزهـا و موقعیتهـای زندگـی هراسـان سـازد کـه در رونـد زندگـی روزانـه آنهـااختلال ایجـاد کند.
اختلال کم توجهی/ بیـش فعالی (ADHD ) باعث میشـود کـودکان نتوانندتمرکـز لازم را داشـته باشـند. کودکـی کـه مبتلا بـه این اختلال باشـد نسـبت بهکـودکان دیگـر تندخوتر و ناآرامتر اسـت.
اختلال سـلوک باعث میشـود کودکان نسـبت به سـایر مـردم، حیوانـات و یاابـزار و وسـایل زندگـی رفتـاری بسـیار تهاجمـی و مخـرب در پیـش بگیرنـد. آنهااحتمـالا کارهایـی نظیـر فـرار از مدرسـه یا خانـه را انجـام دهند که نشـان میدهدایـن قبیـل کـودکان اهمیتـی برای قوانیـن مهم و اساسـی قائل نیسـتند.
افسـردگی یـک اختلال خلـق و خویـی اسـت کـه اغلـب در جریان سـالهاینوجوانـی پدیـدار میشـود. افسـردگی میتوانـد روی رویکردها و احساسـات کودکیـا نوجـوان تاثیـر بگـذارد و باعث شـود آنها بـرای مدت بیـش از دو هفتـه در یکدوره زمانـی، بـه صـورت غیرمعمول احسـاس ناراحتـی و یا زودنجـی کنند.
روانپریشـی شـرایطی اسـت کـه در آن فـرد ارتباط خـود را با واقعیت از دسـتمیدهـد. ایـن حالـت سـه درصـد کل افراد را تحـت تاثیر قـرار میدهد ولی بیشـتردر اواخـر نوجوانـی و اوایـل بزرگسـالی خود را نشـان میدهد. این بیمـاری میتواندبـه صـورت تنهـا و یا همـراه با بیماریهـای روانی دیگری کـه در اینجا به آن اشـارهشـد پدیدار شود.
اختلال دو قطبـی یـک اختلال خلق و خویی اسـت کـه میتواند یـک درصدجوانـان را تحـت تاثیـر قـرار دهـد. این اختالل بیشـتر در سـالهای نوجوانـی دیدهمیشـود ولـی در مـوارد نـادری در کـودکان کـم سـن و سـالتر هـم بـه چشـممیخـورد. ایـن اختلال باعـث میشـود حـاالت روحـی یـک فـرد بین شـادی زیادکـه شـیدایی یـا اشـتیاق مفرط نامیـده میشـود، و ناراحتی بسـیار شـدید یا همانافسـردگی در نوسـان باشد.
اختلالهـای تغذیـه ای در میـان کـودکان کـم سـن و سـال کمتـر رواج داردولـی بـا افزایـش سـن و سـال ایـن خطـر افزایش می یابـد. بی اشـتهایی حـدود یکدرصـد زنـان و مـردان جـوان ۱۵ تـا ۲۴ سـاله و پرخوری نیز سـه درصـد جوانان رادر کانـادا تحـت تاثیر قـرار میدهد. اختلالهای تغذیه ای شـامل یـک تصور ذهنیمخـدوش دربـاره بـدن اسـت کـه بـا رفتارهای بسـیار مضـر در زمینه تغذیـه همراهاسـت و باعـث میشـود تغذیه مناسـب فـرد دچار اختلال شـدید شـود.
اسـکیزوفرنی حـدود یـک درصد جمعیـت را تحت تاثیر قـرار میدهد و معمولادر سـن ۱۵ تـا ۲۵ سـالگی خـود را نشـان میدهـد. اسـکیزوفرنی باعـث میشـودتفکـر و یـا صحبـت کردن فـرد به شـیوه منظم دچـار اختلال شـود. این امـر باعثمیشـود فـرد ارتبـاط و تمـاس خـود را بـا واقعیت از دسـت بدهد.
خودکشی معمولا ھمراه یک بیماری روانی است. خودکشی دومینعامل مرگ افراد 15 تا 24 ساله در بریتیش کلمبیا بعد از تصادفات خودرواست. فکر کردن به خودکشی و یا تلاش برای آن نیز امری رایج است.
بررسی که در بریتیش کلمبیا صورت گرفت نشان داد که در یک سال 5درصد جوانان دست به خودکشی زده بودند و 12 درصد نیز به صورت جدی به این مسئله فکر کرده بودند.
آیا کودک من دچار بیماری روانی است؟
در زمان رشد کودک سخت است که متوجه فرق میان تغییرات طبیعی ونشانه های بیماری روانی در وی شویم. آیا کودک شما: تغییـرات سـریع در رفتـار خـود داشـته اسـت؟ بـه عنـوان نمونـه یـککـودک فعـال بـه یکبـاره سـاکت و گوشـه گیـر میشـود و یـا یـک دانشآمـوز موفـق شـروع بـه گرفتـن نمـرات پاییـن میکند.
بـه یکبـاره احساسـات خـود را تغییـر داده اسـت؟ مثلا یـک کـودکممکـن اسـت نشـانه هایی از قبیـل احسـاس ناراحـت بـودن، نگـران بودن،
گناهـکار بـودن، عصبانـی بـودن و ناامیـد بـودن از خـود بـروز دهد.به یکباره کم حرف شده است؟
شـروع بـه مصـرف یـا بیشـتر مصرف کـردن الکل یا مـواد دیگر بـه ویژهدر زمـان تنهایی کرده اسـت؟
نشـان داده اسـت کـه در رسـیدگی به امور عـادی و فعالیتهـای روزانهزندگی دچار مشـکل شـده اسـت؟
احترام چندانی برای احساسات و یا دارایی های دیگران قائل نیست؟
دربـاره وزن خـود ابـراز نفرت کـرده و روشهای تغذیه ای خـود را تغییرداده و به تغذیه ناسـالم روی آورده اسـت؟
شـروع بـه انجـام حرکتهای عجیب و تکـراری کرده که فراتـر از بازیکردن عادی اسـت؟
عمدا به خود آسیب زده و یا از خودکشی صحبت کرده است؟
اگر کودک شما یک یا چندین مورد از این موارد را نشان میدهد و اینامر روی زندگی روزانه آنها تاثیر گذاشته است بهترین کار این است که باآنها درباره اینکه چه احساسی دارند صحبت کنید و بعد برای جلوگیری ازتوضیحات دیگر با پزشک خانوادگی تان صحبت کنید. در مرحله بعدی بایدبه سایر منابع کمک که در مدرسه و یا جامعه وجود دارد متوصل شوید.
به یاد داشته باشید که صحبت درباره خودکشی باید جدی گرفته شود.
چه کاری میتوانم برای آن انجام دهم؟
متاسـفانه، تنهـا یـک چهـارم کودکانـی کـه در کانـادا نیـاز بـه درمان هـایسلامت روان دارنـد از ایـن درمـان بهرهمنـد میشـوند. ایـن امـر دلایـلمختلفـی میتوانـد داشـته باشـد. والدیـن و مراقبیـن احتمـالا احساسـاتمتناقضـی دربـاره دریافت کمـک برای کودکان خود در زمینـه بیماری روانیدارنـد. آنهـا ممکـن اسـت دربـاره اینکه بـه دلیل تغییـر در رفتـار کودکانخـود سـرزنش شـوند و یـا دربـاره درمان هایی کـه باید بـه کار گرفته شـوداحسـاس نگرانـی کننـد. بیماریهـای روانـی میتوانـد وحشـت آور باشـد وبسـیاری از مـردم دربـاره اینکـه بقیه دربـاره آنها در صـورت صحبت کردندر ایـن مـورد چـه فکـر خواهنـد کرد نگـران هسـتند. خبر خوب این اسـتکـه بیماریهـای روانـی بـه طـرز موفقیـت آمیـزی قابـل درمـان هسـتند ودرمـان زودهنـگام میتوانـد از خطـرات بیمـاری روانـی روی زندگـی کودکشـما بکاهـد. بهتریـن شـیوه درمانـی بـرای کـودک شـما بـه نیازهـای ویبسـتگی دارد. بـا پزشـک خـود دربـاره گزینه هـای مختلفـی که وجـود داردصحبـت کنید.
مشاوره:
درمان رفتاری- ادراکی: به کودکان و نوجوانان کمک میکند الگوهایفکری و رفتاری را که برای سلامت روانی آنها مفید نیست شناسایی کنند.
خانـواده درمانـی: به شـما کمک میکند این مسـئله را بررسـی کنیدکـه بـه عنـوان یک خانـواده چـه کار میتوانید بـرای کودک خـود در زمان
بیمـاری روانی انجـام دهید و رفتارهـا را مدیریت کنید.
درمـان بین فـردی: به افـراد جوان کمـک میکند در تعامل بـا دیگراناحساس راحتی بیشـتری داشته باشند.
مداخلات آموزشـی: میتوانـد بـه کودک شـما کمـک کنـد و به وینحـوه مدیریـت زمـان را در کلاس درس نشـان دهد.
دارو درمانـی: انواع مختلفی از داروهـا وجود دارد که برای کودکان تجویزمیشـود از جملـه داروهایـی کـه بـرای اختلالات خلـق وخویـی، اضطراب،روانپریشـی و اختلالات کم توجهی/ بیش فعالی اسـتفاده میشـود. اگر شـمابـا اینکه کودکتـان دارو مصرف کند احسـاس راحتی ندارید، ایـن نگرانی رابـا پزشـکتان مطـرح کنید. آنهـا میتوانند توضیـح دهند که کـدام داروهادر صـورت لزوم، برای کودک شـما مناسـب اسـت و با شـما در مـورد مزایا وریسـک هـای آنها صحبت خواهنـد کرد. بـرای جوانـان دارودرمانی معمولااولین روش درمانی پیشـنهاد شـده نیسـت. اگر دارو پیشـنهاد شـود، معمولادر کنـار سـایر روشهـا و حمایتها بـه کار میروند.
گروههـای حمایتی: بـرای نوجوانان، گروهی که تجربه مشـابه را پشـتسـر گذاشـته اند و یا در حال پشـت سـر گذاشـتن آن هسـتند گاهی اوقاتگروههـای حمایتـی همـکار نامیـده میشـوند(و همچنین گروههایـی برایاعضـای خانـواده فـرد مبتلا بـه بیمـاری روانـی، از جملـه کـودکان، بـرایملاقـات بـا خانواده های دیگـر در موقعیت مشـابه.
بیماری روانـی چه کسـی راتحـت تاثیـر قرار میدهـد؟بیماریهـای روانـی کـودکان و نوجوانـان را نیـز هماننـد بزرگسـالان تحتتاثیـر قـرار میدهـد. ایـن کـودکان و نوجوانـان ممکـن اسـت شـرایطخانوادگـی و فرهنگـی مختلفـی داشـته باشـند. ولـی برخـی کـودکان ونوجوانـان بـا شـرایط خـاص ممکـن اسـت بیشـتر در معـرض بیماریهایروانـی قـرار بگیرنـد و بـرای دریافـت درمانهـای لازم نیـز موانـع مضاعفیتجربـه کننـد. در زیـر بـه برخـی از ایـن شـرایط اشـاره میکنیـم:
افرادی با سابقه بیماری روانی در خانواده خود
مهاجران و پناهجویان تازه وارد
کودکان و نوجوانان بومیان محلی
کودکان یا نوجوانانی که شاهد یک تغییر عمده در زندگی خود بوده اند، از قبیل نقل مکان به یک شهر یا مدرسه جدید
کـودکان و نوجوانانـی کـه شـاهد تجربـهای بسـیار تلـخ از قبیـل سـوءاسـتفاده بوده انـد
افراد همجنسگرا، دوجنسه و یا تراجنسی
جوانان دارای مشکلاتی در زمینه سوء مصرف مواد
مطالب مرتبط:
